Terapistler neden farklı ekoller kullanır? her ekol ne işe yarar?
- Uzman Klinik Psikolog Melika Zarei
- 6 Ağu
- 1 dakikada okunur
Terapistler farklı ekoller kullanır çünkü insan psikolojisi karmaşıktır ve her bireyin ihtiyacı farklıdır. Her terapi ekolü, insanı ve sorunlarını farklı bir bakış açısından ele alır; bu nedenle, farklı teknikler ve yaklaşımlar, farklı problemler için daha etkili olabilir. Bazı terapistler tek bir ekole bağlı kalırken, bazıları eklektik ya da bütüncül bir yaklaşım benimseyerek birden fazla ekolü birlikte kullanabilir.
Aşağıda başlıca terapi ekollerinin ne işe yaradığını özetledim:
⸻
1. Psikodinamik/Dinamik Terapi
Kökeni Freud’a dayanır. Bireyin geçmiş yaşantılarını, bilinçdışı çatışmalarını ve bastırılmış duygularını anlamaya odaklanır.
Ne işe yarar? Uzun süreli duygusal sorunlar, kişilik bozuklukları ve kimlik problemlerinde etkilidir. İçgörü kazandırır.
⸻
2. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT)
Düşünce-duygu-davranış bağlantısına odaklanır. Zararlı düşünce kalıpları değiştirilerek, duygular ve davranışlar düzenlenir.
Ne işe yarar? Depresyon, anksiyete, panik bozukluk, OKB, fobiler gibi birçok sorunda kısa sürede etkilidir.
⸻
3. Varoluşçu Terapi
İnsanın yaşam, ölüm, özgürlük, yalnızlık gibi temel varoluşsal konularla yüzleşmesini amaçlar.
Ne işe yarar? Anlam arayışı, kimlik bunalımı, yaşam boşluğu, ölüm kaygısı gibi sorunlarda kullanılır.
⸻
4. Gestalt Terapi
Kişinin “şu an”daki farkındalığını artırır. Beden duyumları, duygular ve davranışlar bütünsel şekilde ele alınır.
Ne işe yarar? Duygularla temas kurmakta zorlanan, geçmişte takılı kalan bireylerde etkilidir.
⸻
5. Şema Terapi
Çocuklukta gelişen kalıpların (şemaların) bugünkü davranışları nasıl etkilediğini inceler.
Ne işe yarar? Özellikle kişilik bozuklukları, tekrarlayan ilişki sorunları ve duygusal dengesizliklerde etkilidir.
⸻
6. EMDR (Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme)
Travmatik anıların yeniden işlenmesini sağlar.
Ne işe yarar? Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), taciz, kaza gibi yaşantılar sonrası kullanılır.
⸻
Sonuç:
Terapistler farklı ekolleri; danışanın yaşadığı soruna, kişilik yapısına, ihtiyaçlarına ve terapiye verdiği yanıta göre seçerler. Bu çeşitlilik, psikoterapinin daha etkili ve kişiye özel olmasını sağlar.